Thế đất Đại Lại đẹp, núi non tầng tầng lớp lớp quây lại như mâm xôi, như âu vàng, chén ngọc, thung lũng bằng phẳng, rộng dài, sông lớn lượn lòng vòng, ôm vòng, tạo buộc phải thành trì bền vững muôn thuở.Đặt vé máy bay đi Thanh Hóa du lịch tới thành Nhà Hồ - di sản văn hóa thế giới
trình diễn nghệ thuật chào đón du khách đến tham quan Di sản thế giới Thành Nhà Hồ. Ảnh: Ngọc Anh
Đồng ruộng tươi tốt, núi non xanh um cây cối, sản vật dồi dào, nức tiếng đất lành chim đậu, dân cư đông đúc, im nghiệp khiến cho ăn.

Họ Lê ở Đại Lại, khoảng đời nai lưng Thánh tông mới có Lê Huấn khiến chức quan Tuyên úy. Bấy giờ, Hồ Liêm ở Diễn Châu, Nghệ An, nghe tiếng Tuyên úy Lê Huấn, xin thiên cư ra Đại Lại, làm con nuôi, đổi họ Hồ khiến họ Lê – Lê Liêm. Theo Đại Việt sử ký toàn thư khởi tổ họ Hồ (Hồ Liêm) là Hồ Hưng Dật vốn người Chiết Giang, Trung Quốc, sang nước Nam khiến Thái thú Diễn Châu, sau ở hương Bào Đột xưng trại chủ. Hồ Liêm là cháu đời thiết bị 12 của Hồ Hưng Dật, di cư đến Đại Lại để hạn chế chiếc vạ trần Thủ Độ “nhổ cỏ nhổ tận gốc”, vì nhà họ Hồ đời Lý sở hữu người lấy công chúa Nguyệt Đích sinh ra Nguyệt đoan. Vai trò con nuôi sở hữu tên Lê Liêm đã giúp ông che dấu tông tích, ẩn nhẫn đợi thời. Truyền đến đời trang bị ba, gia đình Lê Liêm đưa được hai người con gái tiến cung làm thiếp yêu của trằn Minh tông. ấy là hai cô ruột của Lê Quý Ly. Qua cây cầu bắc khôn cùng quan yếu này, Quý Ly dễ dàng bước vào cung vua nai lưng, từ nhỏ khiến chân hầu hạ (nội nhân), thăng lên chi hậu nội nhân rồi chi hậu tứ cục chánh chưởng. Đời vua Nghệ tông, Quý Ly nhảy 1 bước lên Khu mật đại sứ, thăng Tiểu Tư không, tiến phong Đồng bình chương sự (Tể tướng), rồi gia phong tới chức Phụ Chính Thái sư nhiếp chính, Khâm đức Hưng liệt thánh thượng, Quốc tổ Chương hoàng, làm các đại thần đương triều, nhắc cả giới quý tộc nhà trần ko khỏi choáng váng, giật mình.

Vua Nghệ tông mất, Thuận tông nối ngôi. Năm 1399, Quý Ly buộc Thuận tông buộc phải nhường nhịn ngôi cho hoàng thái tử Án con đẻ công chúa Huy Ninh, cháu ngoại Quý Ly. Thuận tông bị giết rồi thái tử Án cũng chết, sau lúc Quý Ly lên ngôi Hoàng đế (1400) ! Ông tuyên bố bỏ họ Lê trở lại họ Hồ gốc tổ.

Để chuẩn bị việc cướp ngôi nhà trần, Hồ Quý Ly đã sai Thái sử lệnh Đỗ thức giấc xây thành Tây Đô ở động An Tôn ngay lập tức kề hương Đại Lại. Đỗ tỉnh giấc vô cùng chuyên nghiệp về thiên văn địa lý, cũng là 1 kiến trúc sư tài năng. Đất An Tôn ba mặt núi, các hình tượng thiên nhiên kỳ lạ: Voi quì, trâu nằm, ngựa chầu... Đằng trước trông ra sông Mã, mang núi Đún khiến bình phong. Động Kim Sơn án ngữ phía Tây, sông Bảo giang chắn ngang phía đông. Lại sở hữu núi Đại Lại khiến cho hậu thuẫn... Đúng là thế đất trời dành cho họ Hồ. Nhưng đây là nơi “nên có loạn mà ko buộc phải có trị”. Điều này hoàn toàn vừa ý Hồ Quý Ly, vì ông nên xây dựng 1 đô thành để trị loạn, trấn áp kẻ phản loàn, ví như không, chẳng thể trị quốc an dân.

Tây Đô là kinh kì vật dụng hai của quốc gia Đại Việt sau Đông Đô. Quý Ly cho rằng mình là chiếc dõi vua Ngu tức đời Nghiêu – Thuấn bên Trung Quốc, đổi quốc hiệu Đại Việt ra Đại Ngu.

Đất Tây Đô thời Hồ quy vào hương Đại Lại - làng quê vua Quý Ly. Họ Hồ cho xây dựng ở đây một số công trình văn hóa nghệ thuật giá trị: Cung Bảo Thanh, chùa Triệu Công, lầu Đấu Kê...



Cung Bảo Thanh

Cung Bảo Thanh xây dựng năm Đinh Sửu (1397), sau khi Hồ Quý Ly dời đô từ Thăng Long vào An Tôn, Vĩnh Lộc. Tòa cung điện đặc thù này dành riêng vua trằn Thuận tông ở. Bởi nó xây dựng bên không tính thành Tây Đô, sử cũ chép là “Hành tại”, mang nghĩa nơi vua tạm bợ ở lúc đi ra ngoại trừ Hoàng cung, đời sau có tên Ly cung nhà Hồ. Tại đây, Thuận tông ban chiếu truyền ngôi cho thái tử Án, phong Quý Ly làm cho Quốc tổ nhiếp chính, nhà vua ra Đông Triều (Quảng Ninh) tu đạo Lão rồi bị giết.

Cung Bảo Thanh, hay Hành tại Đại Lại có nhẽ bị tàn phá từ 1407, sau lúc quân Minh chiếm đóng thành Tây Đô. Nó được nhận biết các năm 1979, 1980, 1983, 1995, qua tài liệu khảo cổ học phát hiện từ đống đổ nát hoang tàn. hầu hết cung Bảo Thanh, trên phương diện khoảng 2 ngàn m2 giữa lòng hình tay ngai của núi Đại Lại về phía tây nam, phương pháp sông Lèn chừng 1km. Nền chính tòa cung điện sắp hai trăm m2 có các khía cạnh chạm khắc còn thấy cho ta mường tượng 1 công trình kiến trúc lớn to, lộng lẫy, đề cập lên trình độ nghệ thuật đặc sắc đẹp của thời đại trần Hồ. Mỗi hòn đá chân tảng là 1 tác phẩm mỹ thuật cực kỳ đáng khâm phục. Bề mặt chân tảng chạm cánh sen, trong mỗi cánh sen chạm “lưỡng long triều nguyệt”. quanh quéo bệ tảng, hoa văn trang hoàng hình dây leo uốn lượn đẹp mắt. Hình rồng trong từng cánh sen uốn khúc rắn mềm mại, uyển chuyển, thân nhỏ nhắn, cân đối, chiếc rồng rắn đã tăng trưởng đến đỉnh cao nghệ thuật thời è. Hiện vật khá phong phú chủng chiếc là đầu rồng, đầu chim, đầu nghê sấu... Đầu rồng mào lửa sở hữu sừng, râu tóc mềm mại, mượt mà, mũi nở, trán cao, mồm rộng... Đầu chim phượng hoàng mỏ lớn khỏe, mắt đẹp tựa chim thần. Đầu nghê sấu trông giống như đầu sư tử, vẻ oai phong, thực ra chẳng phải, nó là con vật huyền thoại trang trí trong kiến trúc cung đình và đền miếu. những viên gạch bằng đất nung lát nền, ốp tường, nung chín ở độ cao, kích tấc rộng đến 35cm x 35cm x 5cm, chính giữa mỗi viên một bông hoa 4 cánh lớn, nằm gọn trong khung vuông, mang gờ chỉ nổi. Bốn góc mỗi viên gạch trang hoàng nổi bốn nửa bông hoa giống hoa cúc dáng bộ. mẫu gạch ốp tường trang hoàng hình rồng khá công phu đúc bằng khuôn nhưng sau đấy gia công thêm, đường nét tinh xảo, sinh động... ngoại giả còn các di vật khác cũng rất đặc dung nhan về nghệ thuật như lá đề đất nung, vv...


Đặt nhanh vé máy bay vietnam airline tại đại lý vé máy bay giá rẻ flynow để có dịp thăm thú di tích nổi tiếng này nhé