Cơm Lam Mộc Châu nét đặc chưng riêng cho Vùng Tây Bắc
Cơm lam không có nghĩa chỉ màu sắc của cơm, người ta gọi như vậy bởi theo tiếng Thái, “lam” có nghĩa là nướng, chỉ cách làm nên món cơm đặc biệt này.
Cơm lam Mộc Châu gắn bó vời đời sống của người Thái cũng như cơm trắng của người xuôi vậy. Nếu trong những chuyến đi xa, người Kinh thường hay chuẩn bị cho mình những nắm cơm nóng hổi chấm muối vừng, thì người Thái lại khá linh hoạt khi nướng cơm trong ống tre, ống nứa rồi mang theo cũng rất tiện lợi, lại bảo quản được lâu hơn.
Nguyên liệu làm nên món cơm lam mộc châu chính là loại gạo nếp nương đặc sản nổi tiếng vùng Tây Bắc. Loại gạo này rất thơm, có màu vàng ngà và rất dẻo nữa. Để có được những ống cơm ngon, người bản địa thường phải rất tốn công ở khâu chuẩn bị. Sau khi thu hoạch và có được những hạt gạo nếp thơm ngon, người ta bắt đầu chọn ống để nướng cơm. Công việc này thường không mấy đơn giản, bởi nếu không chọn được loại ống phù hợp, cơm nướng sẽ khó đều và không được ngon. Thường người ta chọn các loại ống tre, ống nứa và ống giang tươi non vừa vặn và không mỏng quá cũng không dày quá, rồi chặt thành từng đoạn và chỉ để lại một đốt làm đáy đựng cơm.
Cơm lam được làm từ gạo vo sạch với nước suối hay nước mưa rồi đổ vào ống, nút chặt lại bằng lá chuối rồi đem nướng trên bếp củi. Hoặc cũng có thể cho thêm nước dừa vào để tăng độ thơm cũng như béo ngậy cho cơm được ngon hơn. Khi nướng cơm ta phải thật chú ý lửa và lật ống đều để cơm chín vừa và không bị cháy, thường sẽ phải mất khoảng 1 tiếng đồng hồ để cơm chín tới. Trong lúc nướng cơm, ta có thể kết hợp nướng cá suối hay thịt thú rừng để ăn kèm với cơm sẽ ngon vô cùng.
Trong những ngày đông se lạnh, rủ bạn bè đến du lịch Mộc Châu cắm trại rồi cùng nhau ngồi nướng những ống cơm lam, nhâm nhi miếng thịt thú rừng và thưởng thức hương vị say đắm của rượu cần thật tuyệt biết bao. Thiên nhiên cũng như ẩm thực độc đáo của Mộc Châu, của núi rừng Tây Bắc luôn chào đón cũng như quyến luyến chân ta, đi một lần là sẽ nhớ mãi, sẽ hẹn ngày trở lại…
